mrt 26, 2025
Met de opheffing van het land de Nederlandse Antillen verdwijnt ook het ambt van gouverneur van de Nederlandse Antillen, een ambt dat in de afgelopen twee eeuwen van grote betekenis is geweest voor de zes eilanden en het Koninkrijk. Dit boek biedt een portrettengalerij van de dertig mannen die sinds 1815 het Koninkrijk als gouverneur dienden. Van iedere gouverneur – Nederlanders tot 1962, sindsdien Antillianen – wordt de levensloop geschetst, met nadruk op de ambtsperiode; het ambtsportret completeert de biografie. De levensschetsen geven een beeld van de (post)koloniale verhoudingen en de ontwikkelingen op de eilanden, maar bieden vooral informatie over achtergrond, macht en onmacht, visie en functioneren van de gouverneurs. In de inleiding worden de ontwikkelingen van het ambt en van het profiel van de gouverneur geschetst tegen de achtergrond van de staatkundige ontwikkeling van de Antillen: van kolonie via autonoom land binnen het Koninkrijk der Nederland tot de eindfase, waarin het land uiteenviel in zes eilanden met elk een eigen staatkundige positie binnen het Koninkrijk. Een kunsthistorische toelichting op de geschilderde portrettengalerij besluit het boek.
‘De gouverneurs van de Nederlandse Antillen’ werd geschreven in opdracht van het Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen. Vier historici – Aart G. Broek, Ronald Donk, Wim Renkema en Dirk J. Tang – schreven de portretten, kunsthistorica Renske van der Zee belichtte de schilderijen. Gert Oostindie leidde het project en tekende voor de inleiding. Hij is directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde te Leiden.
Inhoudsopgave
De gouverneurs van de Nederlandse Antillen: taken, omgeving en profiel sinds 1815
Gert Oostindie ….. 11
Slavernij en koloniale experimenten, 1815- 1866
Wim Renkema ….. 25
A.Kikkert, 1816- 1819 ….. 27
P.R Cantz’laar, 1820- 1828 ….. 33
I.J Rammelman Elsevier sr., 1828- 1836 ….. 39
R.F van Raders, 1836- 1845 ….. 45
R.H. Esser, 1845- 1848 …… 51
I.J Rammelman Elsevier jr., 1848- 1854 ….. 57
R.F.C. van Lansberge, 1856- 1859 ….. 65
J.D. Crol, 1859- 1866 ….. 73
Dood tij, 1866- 1919
Ronald Donk ….. 79
A.M. de Rouville, 1866- 1870 ….. 81
H.F.G. Wagner, 1870- 1877 ….. 87
H.B. Kip, 1877- 1880 ….. 93
J.H.A.W. van Heerdt tot Eversberg, 1880- 1882 ….. 99
N. van den Brandhof, 1882- 1890 ….. 105
Ch. A. H. Barge, 1890- 1901 ….. 111
J.O. de Jong van Beek en Donk ….. 117
Th. I.A. Nuyens, 1909- 1919
Modernisering, 1919- 1951
Dirk. J. Tang ….. 129
O.L. Helfrich, 1919- 1921 ….. 131
N.J.L. Brantjes, 1921- 1928 ….. 137
L.A. Fruytrier, 1929-1929 ….. 143
B.W.Th. van Slobbe,1929- 1936 ….. 149
G.J.J. Wouters,1936- 1942 ….. 155
P.A. Kasteel, 1942- 1948 ….. 161
L.A.H. Peters, 1948- 1951 ….. 169
Statutaire Autonomie
Aart G. Broek ….. 175
A.A.M. Struycken, 1951- 1956 ….. 177
A.B. Speekenbrink, 1957- 1961 ….. 183
N. Debrot, 1962- 1970 ….. 189
B.M. Leito, 1970- 1983 ….. 195
R.A. Römer, 1983- 1990 ….. 201
J.M. Saleh, 1990- 2002 ….. 207
F.M.d.l.S, Goedgedrag, 2002- 2010 ….. 213
De geschilderde gouverneursportretten
Renske van der Zee ….. 219
Technische gegevens ….. 227
Bibliografie ….. 229
Personenregister ….. 243
Verantwoording en dankwoord ….. 248
Over de auteurs ….. 249
jan 24, 2025
De forten, verdedigingswerken en geschutstellingen van Curaçao en Bonaire: van Van Walbeeck tot Wouters, 1634-1942, geschreven door J. Hartog, biedt een diepgaande verkenning van de militaire geschiedenis van de eilanden Curaçao en Bonaire. Het boek richt zich op de ontwikkeling en functie van de forten en verdedigingswerken die van cruciaal belang waren voor de bescherming van deze eilanden gedurende een periode van meer dan 300 jaar, van 1634 tot 1942.
Vanaf de eerste vestingwerken onder de gouverneur Van Walbeeck tot de latere versterkingen onder Wouters, beschrijft Hartog hoe deze structuren niet alleen de verdediging van het eiland vormden, maar ook een rol speelden in de strategische belangen van de Nederlandse koloniale macht in de regio. Het boek legt de technische aspecten van de forten, het gebruik van geschut, en de militaire strategieën uit, en plaatst deze in de bredere context van de koloniale geschiedenis en de geopolitieke situatie in de 17e, 18e en 19e eeuw.
Met gedetailleerde historische beschrijvingen en illustraties is dit boek een waardevolle bron voor onderzoekers, historici en erfgoedliefhebbers die geïnteresseerd zijn in de militaire architectuur en de strategische rol van Curaçao en Bonaire in de Caribische regio. Het biedt niet alleen inzicht in de verdedigingswerken zelf, maar ook in de bredere historische en culturele context van de eilanden.
jan 24, 2025
De forten, verdedigingswerken en geschutstellingen van Sint Eustatius en Saba: van Pieter van Corselles tot Abraham Heyliger, 1636-1785, geschreven door J. Hartog, biedt een gedetailleerd inzicht in de militaire geschiedenis van de eilanden Sint Eustatius en Saba. Het boek verkent de bouw en ontwikkeling van forten en verdedigingswerken vanaf de oprichting van Fort Oranje door Pieter van Corselles in 1636 tot het bewind van Abraham Heyliger in 1785. Met 152 pagina’s vol historische beschrijvingen en illustraties, neemt het boek de lezer mee in de strategische en politieke rol van deze eilanden in de Caribische regio. Het werk maakt deel uit van een bredere serie over de forten van de Nederlandse Antillen en is een waardevolle bron voor iedereen die geïnteresseerd is in de koloniale en militaire geschiedenis van het gebied. De gedetailleerde aandacht voor de structuren en hun context maakt het boek een belangrijk naslagwerk voor historici, onderzoekers en liefhebbers van erfgoed.
jan 22, 2025
‘Slavernij en vrijheid op Curaçao: De dynamiek van een achttiende-eeuws Atlantisch handelsknooppunt’ is het proefschrift van Han Jordaan. In dit werk onderzoekt Jordaan de cruciale rol van Curaçao als handelscentrum in de Atlantische wereld gedurende de 18e eeuw, met een focus op de sociale, economische en politieke dynamiek van slavernij en vrijheid op het eiland.
Het proefschrift laat zien hoe Curaçao in de 18e eeuw uitgroeide tot een belangrijk centrum voor de trans-Atlantische slavenhandel. Het onderzoekt hoe de aanwezigheid van tot slaaf gemaakten, evenals de economische structuur van het eiland, de machtsverhoudingen beïnvloedden tussen Europese kolonisten, de tot slaaf gemaakten en de vrije bevolking. Jordaan onderzoekt de rol van Curaçao in de wereldwijde handel, met bijzondere aandacht voor de zoutproductie en andere goederen die via het eiland werden verhandeld.
Naast de economische factoren gaat Jordaan in op de sociale en culturele impact van de slavernij, en hoe de dynamieken van vrijheid en onderdrukking de ontwikkeling van de regio bepaalden. Door het eiland als een Atlantisch handelsknooppunt te positioneren, draagt Jordaan bij aan een dieper begrip van de interconnecties tussen de Europese koloniale machten, de Afrikaanse tot slaaf gemaakten en de nieuwe maatschappelijke structuren die ontstonden in de Caraïben.
Dit proefschrift levert een waardevolle bijdrage aan de academische literatuur over de geschiedenis van Curaçao, slavernij en de koloniale betrekkingen in de 18e eeuw, en biedt belangrijke inzichten in de langdurige impact van deze geschiedenis op de regio.
‘Slavernij en vrijheid op Curaçao’ is in 2013 door Walburg Pers uitgegeven als boek.
jan 21, 2025
‘Cultureel mozaïek van de Nederlandse Antillen: Varianten en constanten’ is een boek van René Römer dat de diversiteit en overeenkomsten binnen de cultuur van de Nederlandse Antillen onderzoekt. Het werk biedt een overzicht van de historische, sociale en culturele ontwikkeling van de eilanden, met een focus op thema’s zoals identiteit, taal, religie en tradities. Römer analyseert de invloed van koloniale geschiedenis, migratie en globalisering op de culturele dynamiek. Het boek benadrukt zowel de unieke kenmerken van elk eiland als de gedeelde patronen die bijdragen aan een gezamenlijk cultureel erfgoed.
Uit vele geledingen en territoren van de Nederlands-Antilliaanse samenleving zijn in de loop van de eeuwen en de jaren bijdragen geleverd tot de vorming van wat nu een eigen mozaïek is, waarop men met reden trots kan zijn. Stromingen en invloeden uit de omgeven regio, uit Afrika, uit Latijns Amerika, uit Europa, uit het Nabije en Verre Oosten en uit Noord-Amerika hebben de eilanden bereikt en zijn bij de culturele maalstroom gevoegd, zogoed als in tegenovergestelde richting sommige bewoners en groeperingen erin geslaagd zijn het cultureel gezicht van de eilanden voor de buitenstaander scherper te profileren en daarmee invloed op anderen uit te oefenen. Juist op de Antillen waar al zo lang zulk een druk contact met vele landen en culturen heeft bestaan, geldt sterker nog dan elders dat de “eigen” cultuur, hoezeer onontkoombaar, voortdurend opnieuw wordt gedefinieerd.
Inhoud:
Inleiding
Hoofdstuk I. Enkele gebruiken en gewoonten
Hoofdstuk II. Godsdienstige gebruiken en opvattingen
Hoofdstuk III. Gezinsvormen en gezinscultuur
Hoofdstuk IV. De taalsituatie op de Nederlandse Antillen
Hoofdstuk V. Verworvenheden en leemten van de Antilliaanse literatuur
Hoofdstuk VI. Bibliotheken en leesgewoonten
Hoofdstuk VII. De pers
Hoofdstuk VIII. Muziek en dans
Hoofdstuk IX. Beeldende kunsten
Hoofdstuk X. De musea
Hoofdstuk XI. De oude en nieuwe architectuur
Hoofdstuk XII. Monumentenzorg en natuurbeheer
Hoofdstuk XIII. Fotografie, film en bioscoop
Hoofdstuk XIV. Radio en televisie, pionierswerk en gemiste kansen
Hoofdstuk XV. De evolutie van het onderwijs
Hoofdstuk XVI. Vrijetijdsbesteding en sportbeoefening
Hoofdstuk XVII. De Antilliaanse keuken
Tot Besluit
Lijst van Afbeeldingen
Register
