Informacion
‘Landschapsbiografie Bonaire: De geschiedenis, waarden en toekomstperspectieven voor het plantagelandschap’ biedt een multidisciplinair overzicht van het historische plantagelandschap van Bonaire. Het boek traceert de ontwikkeling van het landschap vanaf de prekoloniale tijd tot het heden, met bijzondere aandacht voor de periode van slavernij en de koloniale plantage-economie. Aan de hand van cartografie, veldonderzoek, interviews en archiefmateriaal wordt het landschap geïnterpreteerd als drager van tastbaar en immaterieel erfgoed.
De auteurs combineren historische, ecologische en ruimtelijke analyses om het culturele landschap van Bonaire te duiden als een gelaagde ruimte waarin sociaal-maatschappelijke relaties, economische systemen en ecologische processen samenkomen. Het boek onderzoekt de erfgoedwaarden van het plantagelandschap en doet aanbevelingen voor toekomstig beleid en behoud, met oog voor duurzame ontwikkeling, toerisme en gemeenschapsbetrokkenheid.
Deze landschapsbiografie is zowel een wetenschappelijke studie als een erfgoedinstrument, bedoeld voor beleidsmakers, erfgoedprofessionals, landschapsarchitecten, bewoners en geïnteresseerde lezers die de geschiedenis en identiteit van Bonaire beter willen begrijpen en behouden.
Inhoud
004 Voorwoord
005 Inleiding
006 Ten geleide
008 H1 De landschapsgeschiedenis van het plantagelandschap op hoofdlijnen
Deel 1 De geschiedenis van ons landschap
016 H2 Het natuurlijke en aardkundige landschap en vroege bewoning
018 2.1 De aardkundige vorming van Bonaire
025 2.2 De flora en fauna van Bonaire voor de mens zijn intrede deed
028 2.3 De eerste bewoners van Bonaire
032 2.4 Landschapsdoorsnede
035 2.5 Relictenkaart aardkundig landschap en vroege bewoningssporen
036 H3 Het plantagelandschap van Bonaire en het slavernijverleden
036 3.1 Europese handels- en ontdekkingsreizen en de handel in tot slaafgemaakten
038 3.2 Islas Inútiles
042 3.3 Het plantagelandschap
044 3.4 Het leven op een plantage
056 3.5 Afschaffing van de slavernij
071 3.6 Relictenkaart plantagelandschap
072 H4 Ontwikkelingen na de slavernij
074 4.1 De grote kavelverkoop
076 4.2 De ontwikkeling van de landbouw
084 4.3 De ontwikkeling van de dorpen en buurtschappen
090 4.4 Missie en beschavingswerk
092 4.5 Tussen armoede en welvaart
096 4.6 ‘Nieuwe’ waarden van Bonaire: natuur en toerisme
099 4.7 Relictenkaart van het landschap na de slavernij
Deel 2 De waarde van ons landschap
102 H5 Waterbiografie van Bonaire
105 5.1 Klein eiland, grote (water)uitdagingen
107 5.2 Water en bewoners door de tijd
113 5.3 Van rooi tot regenbak – de waterbouwstenen van Bonaire
138 5.4 Waterbeheer voor de toekomst
140 H6 Biografie van vier plantages
142 6.1 Fontein
149 6.2 Onima
158 6.3 Karpata
163 6.4 Brasil en Labra
168 H7 Kernwaarden van het plantagelandschap
170 7.1 Kernwaarden van het plantagelandschap
172 7.2 Kernwaarden van de plantages
175 7.3 Relictenkaart alle tijdlagen
176 7.4 Fontein
180 7.5 Onima
184 7.6 Karpata
186 7.7 Brasil en Labra
Deel 3 De toekomst van ons landschap
190 H8 Huidige en toekomstige opgaven
192 8.1 Klimaat en water
196 8.2 Natuur en ecosysteem
197 8.3 Voedselproductie – voedsel uit eigen land
198 8.4 Toename toerisme en bevolking
199 8.5 Woningbouw en infrastructuur
200 H9 Ontwikkelprincipes en toekomstperspectieven
202 9.1 Ontwikkelprincipes
212 H10 Toekomstperspectieven voor vier plantages
214 10.1 Kernwaarden – De gemene deler
216 10.2 Fontein
220 10.3 Onima
224 10.4 Karpata
228 10.5 Brasil en Labra
232 Eindnoten
239 Beeldverantwoording
243 Literatuurlijst
247 Bijlage: Cultuurhistorische waardenkaart Bonaire
248 Colofon
