Bonaire Cultuuragenda

Bonaire Cultuuragenda

Staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) en de openbare lichamen van Bonaire, St Eustatius en Saba (Caribisch Nederland) hebben in september 2022 een cultuurconvenant gesloten. Daarin is afgesproken samen verantwoordelijkheid te nemen voor de culturele infrastructuur in Caribisch Nederland. Het doel is de basis op orde te brengen door meer samenwerking tussen de betrokken partijen, kennisdeling te realiseren en stimuleren, en de nationale beleidsinstrumenten beschikbaar te maken voor aanvragers in Caribisch Nederland.

Het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) hebben de afspraken in het convenant verder uitgewerkt in een gezamenlijke cultuuragenda. De cultuuragenda bestaat uit dit prioriteitenoverzicht en een totaaloverzicht van thema’s zoals ook in het cultuurconvenant zijn benoemd. Het totaaloverzicht bevat doelstellingen, instrumenten, acties, en verantwoordelijke partijen, uiteengezet per thema voor de korte, middellange en lange termijn.

Thema’s

Algemeen

    • Professionaliseren beleid en uitvoering
    • Versterken culturele infrastructuur voor, door en met bewoners
    • Betere aansluiting cultuurfinanciering (subsidieaanbod met subsidieaanvragers)

1. Internationale samenwerking

    • Vergroten samenwerkings-mogelijkheden internationaal, ook regionaal.

2. Intereilandelijke samenwerking

    • De samenwerking binnen CN en/of met de omliggende eilanden bevorderen.
    • Meer interinsulaire samenwerking op slavernijverleden (proces ‘na de komma’).

3. Cultuureducatie

    • Versterking/ondersteuning van de ontwikkeling van cultuureducatie in CN binnen en buiten de school.
    • Streven naar regionale samenwerking via het 4LO.
    • Verbeteren van samenwerking tussen scholen en stakeholders in de cultuursector.

4. Talentontwikkeling

    • Het versterken van talentontwikkeling onder kinderen, jongeren en jongvolwassenen op Bonaire en de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding van deze groepen met bijzondere aandacht voor individuen met bijzondere kwaliteiten en vaardigheden Dit met het oog op een goed toekomstperspectief voor deze individuen en groepen en tegelijkertijd om zo te werken aan community building en burgerparticipatie.

5. Cultuurparticipatie en het Verdrag van Faro

    • Erfgoedparticipatie en cultuurparticipatie bevorderen.

Cultureel Erfgoed

    • Basis op orde voor erfgoed.
    • Inzet erfgoed als bijdrage op maatschappelijke opgaven (SDG’s).
    • Aandacht voor klimaatverandering (o.a. zeespiegelstijging).

6. Koloniaal verleden/ afschaffing slavernij

    • Bewustwording over SV vergroten, patronen doorbreken, door ontwikkeling de achtergesteldheid inhalen: de lokale behoefte moet meer naar voren komen.
    • Structurele middelen via vrije uitkering voor Emancipatie Dag/ jaarlijkse herdenking.
    • Toekomstig Nationaal SV museum moet niet van Amsterdam of NL zijn, maar ook van de eilanden. Belangrijk om hiertoe verbinding te zoeken met andere eilanden.
    • Kennis en bewustwording in EN over wat SV in Bonaire heeft betekent.

7. Museum collecties (publieke coll)

    • Basis op orde voor collecties.
    • Het bevorderen van kennis over Bonaire voor bewoners en bezoekers.

8. Gebouwd erfgoed
Basis op orde voor erfgoed:

    • Bescherming historische gebouwen op orde.
    • Wetgeving/ regelgeving op orde.
    • Bijbehorende procedures en instrumenten op orde (bv. mbt vergunningverlening).
    • Bijbehorende uitvoering op orde (inclusief advisering, toezicht en handhaving).
    • Adequaat financieel stelsel voor monumenten.
    • Erfgoed onderdeel van Ruimtelijke OntwikkelingsPlannen (ROP’s).
    • Verduurzamen erfgoed binnen maatschappelijk vastgoed (incl. erfgoed) en stimuleren herbestemming.

9. Immaterieel erfgoed

    • Basis op orde voor immaterieel erfgoed. Immaterieel erfgoed en haar stakeholders waarderen.
    • Implementatie van het Verdrag inzake de bescherming van immaterieel cultureel erfgoed (UNESCO-verdrag 2003).
    • Immaterieel cultureel erfgoed onderdeel van het cultuurbeleid en, zoveel mogelijk aansluiten bij andere sectoren (bv jongeren, ouderen, gezondheidszorg, onderwijs).

10. Archeologie

    • Basis op orde voor archeologie: regelgeving en uitvoering.
    • Inventariseren archeologische verwachting gehele eiland en resultaten laten landen in ruimtelijke instrumenten/procedures.

11. Erfgoed onder water
Basis op orde voor erfgoed:

    • Bescherming erfgoed onder water.
    • Verbetering van maritiem erfgoedbeheer in de praktijk.
    • Kennisopbouw.
    • Datadeling.
    • Verbetering faciliteiten.
    • Capaciteit.
    • Voorlichting en publieksbereik.
    • Inter-eilandelijke samenwerking.

12. Erfgoed en ruimtelijke ontwikkeling

    • Basis op orde voor erfgoed: Betere aansluiting tussen erfgoedbeleid en ruimtelijke ordening (operationele doelstelling).

13. Cultureel erfgoed in tijden van crisis
Basis op orde voor erfgoed:

    • Gebruik maken van ontwikkelde en te ontwikkelen inventarissen voor een integrale (digitale) inventaris van aangewezen of beschermd erfgoed en toegankelijk maken (weten wat beschermd is).
    • Aandacht voor cultuur en erfgoed bij voorbereiding rampen en calamiteiten.
    • Erfgoed onderdeel van crisisplan en op digitale kaart i.v.m. crisis.
    • Beleid op erfgoed- en klimaatverandering.

14. Bibliotheek

    • Doorontwikkeling, modernisering en uitbreiding van de bibliotheek tot een cultuur- en mediacentrum.

15. Digitalisering

    • Het bevorderen van deskundigheid, innovatie en samenwerking inzake het behouden, bruikbaar en toegankelijk maken van erfgoed.
    • Digitale transformatie doorvoeren in alle aspecten van bedrijfsvoering van culturele instellingen alsook in de wijze waarop het publiek wordt betrokken.

16. Archief en archiefbewaarplaatsen

    • Het professionaliseren van het archief (de basis op orde brengen).

17. Cultuur en ondernemen

    • Cultureel ondernemerschap en professionele ontwikkeling in de creatieve sector bevorderen.

18. Media

    • Versterken en professionaliseren van journalisten.

19. Papiaments

    • Versterken van de positie van Papiamentu en meertaligheid verankeren binnen het eilandelijk beleid.
Een duurzame Bonaireaanse identiteit

Een duurzame Bonaireaanse identiteit

Beleidsnota ‘Een duurzame Bonaireaanse identiteit, beleidsnota cultuurhistorisch erfgoed Bonaire 2019-2023’.

Deze nota is opgesteld ten behoeve van de duurzame ontwikkeling en invulling van het zorgstelsel voor het cultuurhistorisch erfgoed van Bonaire. Het is bedoeld als een startpunt om een duurzaam kader en richting te geven aan nieuwe initiatieven en kansen, niet alleen voor de erfgoedsector zelf maar ook ten behoeve van versterking van de lokale identiteit, duurzame ontwikkeling, recreatie, educatie en toerisme.

Zoals zichtbaar aan de titel van deze beleidsnota richt deze zich niet zozeer op de verschillende soorten erfgoed, maar op het ontwikkelen van een duurzame identiteit voor Bonaire aan de hand van de verschillende cultuurhistorische erfgoederen. Onderzoek, beheer en behoud van cultuurhistorische erfgoederen dragen bij aan en zijn onderdeel van een duurzame identiteit voor Bonaire.

De afgelopen jaren neemt de druk op Bonaireaanse identiteit en het lokale cultuurhistorisch erfgoed toe door de toestroom van met name Europese Nederlanders en Venezolanen, ruimtelijke ontwikkeling, en toerisme. Om deze groei in goede banen te leiden en verlies van erfgoed en identiteit te voorkomen, is het van belang om een duurzaam beleid op cultuurhistorisch erfgoed te formuleren. Daarnaast kan de extra informatie vanuit onderzoek gebruikt worden ten behoeve van educatie en toerisme. Deze beleidsnota hoopt hiervoor aanknopingspunten te geven.

Willemstad, december 2019

28 sept 2024 – Lezing Tastbaar Erfgoed Bonaire (SKAL)

28 sept 2024 – Lezing Tastbaar Erfgoed Bonaire (SKAL)

De Sectie Cultuur, Kunst en Literatuur (SKAL) organiseert in samenwerking met de Stichting Monumentenzorg Bonaire, in verband met de Internationale Monumentendag, een interessante lezing over het tastbaar erfgoed van Bonaire, in dit geval de monumenten.

Deze lezing vindt plaats op zaterdag 28 september in de conferentiezaal van Captain Don’s Habitat om 19:00 uur. De lezing wordt gegeven door dhr Herson Martinus en is helemaal gratis. Gebaseerd op deze lezing gaan wij interessante projecten lanseren die te maken hebben met bewustwording in verband met onze monumenten.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Afdeling Cultuur via het telefoonnummer +599 715 5323.

De Monumentendag is een dag waarop veel aandacht gevestigd wordt op ons monumentale erfgoed, vooral op het gedeelte van bewustwording waarbij wij aandacht besteden aan de waarde die onze monumenten hebben voor ons erfgoed en onze geschiedenis.

De Afdeling Cultuur nodigt iedereen die interesse heeft uit om deel te nemen aan de prijsvraag en de lezing over de monumenten van Bonaire.

Monument Bonaire

Monument Bonaire

Het boek ‘Monument Bonaire’ uit 2021 toont onder meer de zeven lokale bouwstijlen van het eiland, tot ongeveer 1970. Daarmee wordt een tijdvak van ongeveer tweehonderd jaar beschreven, geïllustreerd met oude zwart-wit foto’s en eigentijdse kleurenfoto’s.

Elke bouwstijl is voorzien van een technische tekening. Naast de algemene beschrijving per bouwstijl heeft de auteur er letterlijk en figuurlijk één gebouw uitgelicht. Soms wordt ons zelfs een blik in het interieur gegund. Het tweede deel vertelt meer over de functie en het gebruik van de gebouwen. Een gedetailleerd en geïllustreerd overzicht van de bouwmaterialen en bouwtechnieken vormt het slotstuk. Een historisch overzicht zet de ontwikkelingen van de bouwstijlen in het perspectief van de geschiedenis van het eiland.

Het boek is voornamelijk tweetalig: Nederlands en Engels. Een klein, maar essentieel deel, van het boek is in het Papiaments geschreven.

Monument Bonaire is gebaseerd op idee, fotografie, tekst en research van Wilna Groenenboom. Een uitgave van Blue Jay Holding B.V. Bonaire © Blue Jay Holding B.V./Wilna Groenenboom. De website ‘Inventarisatie architectuur Bonaire’ vormt de basis voor het boek. Deze website heeft de auteur ontwikkeld in 2012 – 2013 samen met Leveroij B.V. en met een financiële bijdrage van het ‘Stimuleringsfonds Creatieve Industrie’. Het zaadje voor deze website is geplant in oktober 2005, met de eerste column ‘Antique living houses of Bonaire’, in The Bonaire Reporter.

Monumenten in de steigers

Monumenten in de steigers

De Stichting Monumentenzorg Curaçao, als een van de belangrijkste opdrachtgevers van restauratiewerken op het eiland, komt dagelijks in aanraking met de enorme verschillen in opvatting bij de diverse uitvoerende en controlerende partijen voor wat betreft de uitvoering van details en het gebruik van oude en nieuwe materialen. De behoefte de juiste kennis vast te houden en te verheffen tot standaard voor haar restauratie opdrachten heeft dit boek tot resultaat.

Jan Toeter, restauratie aannemer en bekend voorstander van behoud van originele materialen heeft een beschrijving gemaakt van werkwijzen, detailleringen en materialen zodanig dat dit een handvat zou worden voor de restauratiewereld op Curaçao. Gaandeweg ontstond er een enorme berg aan handschetsen en krabbels die allen een plaatsje in het dit boekwerk verdienden. De handschetsen zijn vertaald in detailtekeningen aangevuld met foto’s van reeds uitgevoerde restauraties. Het tekenwerk en de inpassing van de tekeningen en foto’s bij de tekst was een enorm werk wat is uitgevoerd onder leiding van architect Anko van der Woude van architectenbureau IMD Design dat uit het eigen restauratie archief veel details en foto’s heeft aangedragen. Ook zijn detailschetsen en tekeningen, opgesteld door restauratie uitvoerder Henk Langenfeld, integraal opgenomen in dit boek.

Naast de vastgelegde technische details is ook ruim aandacht besteed aan de wijze van voorbereiden, vereiste vergunningen en monumentale karakteristiek. Het resultaat, Monumenten in de steigers, mag gezien worden als een standaardwerk, waar een ieder een goed fundament aantreft voor een duurzame aanpak van restauratie en onderhoudswerk aan onze Monumenten.

Het boek is te koop bij Stichting Monumentenzorg Curaçao.